Theo đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng thị trấn Hoàn Lão và vùng phụ cận đến năm 2030 của UBND tỉnh Quảng Bình, Ðảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Bố Trạch đã và đang phấn đấu xây dựng thị trấn Hoàn Lão mở rộng trở thành đô thị loại IV trong năm 2017.

Bố Trạch là một trong số ít huyện có vị trí đặc biệt, nằm ngay cửa ngõ phía Bắc TP Đồng Hới - thủ phủ của tỉnh Quảng Bình. Thị trấn Hoàn Lão là thị trấn huyện lỵ của huyện Bố Trạch, nằm trong tổng thể các đô thị của tỉnh Quảng Bình và cả nước. Đóng vai trò là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện Bố Trạch, thị trấn Hoàn Lão có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội, phát triển đô thị, là đô thị hạt nhân có tác dụng thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa của toàn huyện và khu vực.

Thị trấn Hoàn Lão được thành lập ngày 13/6/1986 theo Quyết định 72-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) trên cơ sở 4 thôn của xã Trung Trạch và được lấy làm huyện lỵ của huyện Bố Trạch. Cách Đồng Hới khoảng 13km về phía Bắc, kết nối giao thông đường bộ, đường sắt thuận lợi; cách di sản thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng khoảng 30km về phía Đông, Hoàn Lão có điều kiện thuận lợi phát triển thương mại, dịch vụ, công nghiệp và du lịch.

Những năm qua huyện Bố Trạch đã tập trung thực hiện các tiêu chí chỉnh trang, nâng cấp đô thị theo Nghị định 42 của Chính phủ, Thông tư số 34 của Bộ Xây dựng và Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc phân loại đô thị. Bên cạnh tập trung vào các tiêu chí về vị trí, vai trò, chức năng, cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội, quy mô và mật độ dân số, huyện cũng đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng và kiến trúc cảnh quan đô thị, bao gồm: nhà ở, xây dựng và nâng cấp các công trình công cộng, giao thông, điện chiếu sáng, hệ thống cấp nước, hệ thống viễn thông, hệ thống thoát nước, thu gom xử lý rác thải, hệ thống cây xanh đô thị, xây dựng các tuyến phố văn minh, tập trung đào tạo nguồn nhân lực và tạo việc làm.

Tổng diện tích thị trấn Hoàn Lão mở rộng khoảng 20.000ha, gồm thị trấn Hoàn Lão hiện tại và 10 xã phụ cận: Bắc Trạch, Thanh Trạch, Hải Trạch, Phú Trạch, Hoàn Trạch, Đồng Trạch, Đức Trạch, Trung Trạch, Đại Trạch và Nhân Trạch. Quy hoạch định hướng phát triển không gian đô thị với quy mô 6 phường và 5 xã. Phát huy lợi thế và tiềm năng sẵn có, thị trấn Hoàn Lão đã có những bước phát triển nhanh và vững chắc về kinh tế, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, vượt ra ngoài ranh giới thị trấn. Với mục tiêu xây dựng Hoàn Lão thành đô thị loại IV, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Bình, UBND huyện Bố Trạch đã tập trung xây dựng quy hoạch mở rộng ranh giới thị trấn Hoàn Lão để đáp ứng được yêu cầu phát triển.

Hiện nay, tổng số hộ có nhà ở kiên cố, khá kiên cố khu vực nội thị là 16.086 hộ, đạt tỷ lệ 90,43%. Theo quy hoạch thị trấn mở rộng có 8 chợ đã được đầu tư xây dựng kiên cố. Về giao thông đô thị, thị trấn mở rộng có điều kiện kết nối thuận lợi với 4 loại hình giao thông gồm đường bộ, đường sắt, đường sông và đường biển. Mạng lưới đường nội thị với 123 tuyến đường với tổng chiều dài trên 59 nghìn ki-lô-mét và có chỉ giới đường đỏ ≥ 7,5m, đã được rải nhựa và bê tông xi măng.

Một góc thị trấn Hoàn Lão hiện nay được chụp từ trên cao.

Thị trấn Hoàn Lão mở rộng được cấp điện thông qua tuyến đường dây 35KV nối từ trạm điện 110KV-E2 Đồng Hới, có đủ khả năng đáp ứng nhu cầu tiêu thụ điện phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Trên cơ sở đó, hệ thống điện chiếu sáng cũng đã được xây dựng trên một số trục đường chính với chiều dài khoảng 42,63km.

Nhà máy nước tại Vực Nồi xã Vạn Trạch (huyện Bố Trạch) cách thị trấn Hoàn Lão 9km, với công suất thiết kế 4.000m3/ngđ đang cấp nước sạch hợp vệ sinh cho 13.618 hộ trong khu vực nội thị.

Nước thải sinh hoạt từ các nhà dân và các công trình công cộng chủ yếu là được thu gom và xử lý cơ bản bằng hệ thống bể tự hoại có ngăn lắng, lọc trước khi cho tự thấm xuống đất. Vì vậy, việc xây dựng các trạm xử lý nước thải sinh hoạt tập trung theo quy hoạch là điều cần thiết.

Ông Trần Văn Thanh, Trưởng phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Bố Trạch cho biết: Thực hiện nghiêm túc Đề án quy hoạch mở rộng ranh giới thị trấn Hoàn Lão để đáp ứng được yêu cầu phát triển, sau khi thị trấn Hoàn Lão mở rộng được thẩm định đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV, địa phương tiếp tục kế hoạch thực hiện Đề án thành lập thị xã Hoàn Lão trong tương lai. Chú trọng công tác nâng cấp đô thị, phát triển kinh tế - hạ tầng, tăng trưởng kinh tế đô thị, đưa Hoàn Lão phát triển lên tầm cao mới, tương xứng với vị trí quan trọng của một thị trấn trung tâm cấp vùng phía Bắc của tỉnh.

Đối chiếu với các quy định tại Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc phân loại đô thị, đến nay thị trấn Hoàn Lão mở rộng đã hội tụ đủ tiêu chuẩn đô thị loại IV. Đến thời điểm này thị trấn Hoàn Lão mở rộng đã đạt 89,39/100 điểm, cơ bản đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV.

Thời gian tới, huyện sẽ sớm lập chương trình phát triển đô thị, xây dựng kế hoạch tập trung nguồn lực, từng bước hoàn thiện các chỉ tiêu còn nợ, còn yếu bằng các giải pháp thu hút người dân đến đầu tư sinh sống phát triển dịch vụ, các lực lượng lao động cho đô thị, lấp đầy các khu dân cư mới trên địa bàn thông qua việc đẩy nhanh tiến độ hoàn thành việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng các trung tâm dịch vụ thương mại, các khu đô thị, khu công nghiệp; tạo môi trường kinh tế - xã hội đô thị ổn định, nhằm tăng sức hút dân cư, lao động đến làm việc khu vực nội thị để đẩy nhanh tốc độ đô thị hoá.